Kokoro- sedno oraz istota rzeczy japońskiej cywilizacji.

    Na studiach, chociaż tak już  dawno, pamiętam, że koleżanka mówiła na mnie „Kokoro”. Pisałam pracę magisterską związaną z Japonią  i tak ciągle o tym opowiadałam. Jeden z moich przyjaciół tamtego czasu podarował mi książkę pod tym tytułem, a ja tłumacząc ją sobie, powoli rozkochiwałam się w tym kraju.    

 

Jest i dedykacja.

Kokoro czyli Cienie i echa japońskiego życia wewnętrznego to zbiór esejów Lafcadia Hearna, anglo-irlandzkiego pisarza, który przyjął japońskie obywatelstwo i nazwisko Koizumi Yakumo.  

Lafcadio Hearn  żył w latach 1850- 1904. Był prawdziwym kosmopolitą zafascynowany kulturą afroamerykańską, japońską i francuską. Mieszkał i pracował jako dziennikarz w USA/Ohio/, gdzie był w związku z Afroamerykanką, co okazało się wtedy niebywałym  skandalem. Następnie przebywał w Nowym Orleanie, gdzie zainteresował się kulturą kreolską i Francją. W 1889 roku wyjechał jako korespondent do Japonii. Zachwycił się krajem, zatrudnił jako nauczyciel języka angielskiego i tam został. Ożenił się z Japonką i doskonale nauczył się języka japońskiego. Pisał w tym języku. "Jego Opowieści niesamowite- Kwaidan są tak japońskie jak haiku."  Był w kolejnych latach wykładowcą na Tokijskim Uniwersytecie Cesarskim.

Książka  Kokoro stanowi  głębokie i poetyckie studium japońskiej kultury, duchowości i psychiki z końca XIX /1896/ , widziane oczami wrażliwego obserwatora z Zachodu. 

Sam tytuł, "Kokoro"  jest kluczem do zrozumienia książki. Jest to słowo trudne do jednoznacznego przetłumaczenia na języki zachodnie, obejmujące takie pojęcia jak "serce", "duch", "umysł", "odwaga", "uczucie" i "wewnętrzna istota rzeczy". Hearn nie zadowolił się powierzchownymi obserwacjami, lecz starał się dotrzeć do sedna, do kokoro japońskiej tożsamości, czyli do serca, umysłu i emocji.
Książka jest zbiorem piętnastu subtelnych esejów, które łączą osobiste anegdoty- np. Dziennik podróżnika, japoński folklor, opowieści o duchach kwaidan- np. W świątyni Amida i dogłębne obserwacje społeczne, np. W czasie cholery. Hearn wykorzystuje zróżnicowaną  tematykę, od religii i obyczajów, po życie codzienne i literaturę, aby przybliżyć czytelnikowi subtelny krajobraz emocjonalny i duchowy Japonii w epoce Meiji, gdy  rosła duma narodowa. Mnie najbardziej podobały się  eseje- opowiadania o kobietach Haru i Kimiko. Kiedyś  chciałam swoją córkę  nazwać Kimiko, ale rodzina stanęła okoniem i się nie zgodziła.  Prowadziłam teatrzyk japoński pod tym tytułem. Dużą wartość przedstawia również  drugi esej pt. Geniusz japońskiej cywilizacji.

Styl pisarza jest liryczny, impresjonistyczny i bogaty w symbolikę. Lektura ma zalety edukacyjne i urzeka subtelną urodą. 
Hearn był "kulturowym mostem" między Wschodem a Zachodem, oferował  autentyczne spojrzenie, docenił  niuanse japońskiego życia. Jego empatia i pasja dla przyjętej ojczyzny są widoczne na każdej stronie, a jego prace odegrały kluczową rolę w zaznajomieniu zachodniego świata z japońską kulturą i literaturą.  Książka jest pełna medytacji, wciąga specyficznym  klimatem. To doskonała przedmowa do poznawania Japonii. Jest lekka i przyjemna w czytaniu. Czasami naiwna w swej prostocie. Pamiętajmy, że dotyczy odległych czasów, epoki Meiji /1868-1912/, gdy Japonia powoli otwierała się na Zachód.

Książkę Kokoro  polecam każdemu, kto szuka głębszego zrozumienia japońskiej kultury i jej tożsamości, a także czytelnikom zainteresowanym literaturą podróżniczą, antropologią kultury, historią  i subtelną duchową prozą. Czytam książkę co parę lat i muszę stwierdzić z żalem, że ubywa mi postrzegania Japonii w  formie duchowej. Nie zachwycam się już wspomnianymi Haru i Kimiko. Wolę historyczne fakty. Książkę bardziej polecam młodym ludziom.

PS Dla szarabajki, a propos tematu😀